DİRİLİ QURBANİ MƏCLİSİ-10 il: YARADILMASI VƏ TARİXİ FƏALİYYƏTİNƏ ÖTƏRİ BAXIŞ

Sözün-Sazın VAR olduğu çağlardan ədəbi-bədii birliklər zaman-zaman yaranmış, qısa və ya uzunmüddətli fəaliyyət göstərmiş, tədricən tarixin arxivinə köçmüş, yaxud yenidən bərpa olunaraq sonrakı nəsllərin malına çevrilmişdir. Təsadüfi deyildir ki, aşıq və şair məclislərinin fəaliyyət tarixi və əhəmiyyəti tədqiqatçılar tərəfindən daim araşdırma və öyrənmə obyekti olmuşdur.

DİRİLİ QURBANİ MƏCLİSİNİN 10 YAŞI

Avqustun 2-də «Xudafərin» şadlıq sarayında «Dirili Qurbani» məclisinin yaradılmasının 10 illik yubileyi keçirildi. Tədbir tədqiqatçı-jurnalist Tariyel Abbasılının aparıcılığı ilə keçdi. O, 10 il bundan əvvəl 25 apreldə özülü qoyulmuş «Dirili Qurbani» məclisinin bu müddət ərzində keçmiş olduğu yola nəzər salmaq üçün sözü məclisin rəhbəri Yusif Diriliyə verdi.

AŞIQ İSA TƏBRİZİ

 

 

 

 

 

 

TANITMA

Sevgili oxucular, dəyərli yurddaşlar!
Əslən Quzey Azərbaycanın Tovuz mahalının Qaraxanlı obasından olan Aşıq İsa Təbrizli, bəzən Qaraxanlı təxəllüsü ilə də yazıb-yaradır, o taylı-bu taylı Azərbaycanımızın el şənliklərində, dövlət tədbirlərində, Uluslararası yarışmalarda ürəklə, məharətlə, uğurla çıxış edir. Həm də bir aktyor qismində doğma sazı ilə-şəkər sözü ilə birgə bir-birindən maraqlı, yaddaqalan filmlərə-kinolara çəkilir.

DİRİLİ QURBANİ MƏCLİSİ: BU GÜNLƏ DÜNƏNİN VƏHDƏTİ

 

 

 

Bünyad Kazımov

Məclisin elm bölməsinin üzvü,
“Azərbaycanın Yaradıı Ziyalıları” İctimai Birliyinin sədri,
texnika elmləri namizədi

 

 

“Dirili Qurbani” məclisinin yaranması Azərbaycanda qədim ozan aşıq sənətinin ən layiqli nümayəndəsi Aşıq Qurbaninin sənət dünyasına bugündən bir işıq salınması zərurəti ilə bağlı olmuşdur. Bu işığın yayılma və təsir gücü sonradan elə olacaqdı ki, bütün Azərbaycan eli bu gücdən öz nurlu payını qazanacaq, ustadın sirli-sehrli kəlmələrindən bəhrələnəcək və bunun sayəsində dönməz özgüvənini əldə edəcəkdir.

GİCƏKİ DAĞINA SƏFƏRİMİN TƏFƏRRÜATLARI

MƏRƏZƏ XATİRƏLƏRİMDƏN: YUSİF DİRİLİ
şair-publisist, Azərbaycan Jurnalistlər Birliyinin üzvü

Qobustan rayonunun Dərəkənd kəndində müəllim işləyirəm. Vətən şəhidi İqbal İbrahimovun adını daşıyat tam orta məktəbdə. Artıq 8 ildir Bakıdan bura təpik döyürəm. Ancaq bəxtimə yaxşı yer, yaxın yer, yaxşı camaat düşüb. 2010-cu ilə qədər dəfələrlə eşitmişdim ki, bu bölgənin ən hündür dağlarından biri də Gicəki dağıdır.

ДИРИЛИ ГУРБАНИ

 

 

Anna BARTKULAŞVİLİ

QURBANİ POEZİYASINDAN SEÇMƏLƏR RUS DİLİNDƏ

 

 

Şah İsmayıl Xətainin hakimiyyəti illərində yaşamış Qurbani XVI əsr Azərbaycan aşıq poeziyasının görkəmli nümayəndəsi kimi yazıb-yaradan sonrakı sənətkarların yaradıcılığında dərin iz qoymuş saz-söz ustadıdır. Daim xalq içərisində olan və şerlərini onun zövqünə və ruhuna uyğun kökləyən bu el sənətkarının yaradıcılığında insan və təbiət gözəlliklərinin vəhdəti aparıcı yer tutur.

MƏNADAN YARANAN MƏNA YAŞADIR!

 

 

 Eluca ATALI

 

 

DİRİLİ QURBANİ MƏCLİSİNİN ON İLLİYİNƏ

(İzhar)

Biz səkkiz nəfər Qurbani Ədəbi Məclisini təsis etdik.
Böyük iddia ilə meydana girmədik, yeni nəsə kəşf etmək, nə də olanı dağıdıb, yeni yaratmaq eşqimiz yox idi. Biz isədik ki, bizə qədər gəlib çıxan Qurbani adı, irsi bizdən sonra da var olsun.

DİRİLİ QURBANİ MƏCLİSİNİN 10 YAŞINA

 

 

 Rövşən Yerfi
 Yazıçı-publisist

 

 

On il əvvəl 39 yaşım vardı, hələ özümü gənc hesab edirdim.Gec də olsa ilk kitabım çap olunmuşdu. Yaradıcılıqla bağlı arzularım, niyyətlərim çox idi. Belə bir vaxtda, yaz günlərinin birində illərdir dostluq etdiyim Yusif Dirili, yaratmaq istədiyi Dirili Qurbani Məclisi haqqında danışıb, məni də bu məclisə dəvət etdi. Əvvəlcə etiraz etmək istədim. Axı mən nə şairliyi, nə də aşıqlığı bacaran adam deyiləm. Yusif bəy buyurdu ki, sən məclisin nəsr bölməsində çalışarsan. Razılaşdım. Birinci toplantımız qəzet redaksiyasında, sonra kitabxanada oldu. Üzvlərimiz artdıqca, sıralarımız böyüdükcə Nizami rayonunda yerləşən kitabxana bizə darlıq etdi, “Xudafərin” şadlıq evinin geniş zallarına keçdik.
Ədəbi məclisin sorağı günü-gündən Bakı hüdudlarını aşıb İrandakı, Türkiyədəki həmkarlarımıza qədər yayıldı. İctimai Televiziyada, dövlət radiosunun müxtəlif yayımlarında dəfələrlə məclislə bağlı verilişlər efirə getdi. “Dirili Qurbani” qəzeti çap olundu, sonralar qəzet ədəbi məcmuəyə çevrildi. Davamlı olaraq məclis üzvlərinin yaradıcılıq nümunələri toplanmış çoxlu sayda almanaxlar nəşr olundu. Həmin almanaxların altısında mənim də yazılarım var.
Keçirilən məclislərin birində mənim ilk kitabım da müzakirəyə çıxarıldı. Üç ilə yaxın ədəbi məclislərin tədbirlərində müntəzəm iştirak etdim. Sonra zənnim özünü doğrultdu: bura yığışan insanları əsasən saz və poeziya daha çox cəlb edirdi. Bura nəsr meydanı deyildi. Nəsrlə məşğul olan, maraqlanan olduqca az idi. Odur ki, mən bu səbəbdən sonrakı vaxtlarda hərdənbir görünməyə başladım.
Bu ədəbi məclisdə özümə Sahib Abdullayev, Sabir Şirvan, Firudin Şahbuzlu, Nəriman Mahmud, Malik Əhmədoğlu, Eluca Atalı kimi xeyli yazıçı dostlar qazandım.
Biz on il qocaldıq, ancaq Dirili Qurbani Məclisi on il böyüdü, on yaşına çatdı. Arzum budur ki, bizdən fərqli olaraq bu məclis daim cavan qalsın, yeni cavan üzvləri ilə daha böyük yaradıcılıq nailiyyətləri qazansın, ustad Qurbaninin özü qədər yaşarı olsun…

MƏŞUM XOCALI SOYQIRIMININ SƏHƏRİ GÜNÜ VƏ ONDAN SONRAKI ZAMAN

 

 

Yusif DİRİLİ

 

 

HƏMİN ANLARI UNUTMAQ OLDUQCA ÇƏTİNDİR

Müstəqil Azərbaycan dövlətinin tarixində ən qanlı və faciəvi hadisə olan Xocalı soyqırımı birmənalı olaraq bəşəri cinayət kimi dəyərləndirilməlidir. Artıq bu istiqamətdə müəyyən addımlar atılıb. Hadisənin mahiyyəti, həcmi və səbəbi indi çoxumuza məlumdur. Fəqət faciənin başlanğıcında, yaxud 2-3 gün ərzində o əhalimizə tamam başqa şəkildə təqdim edilmişdi. Hadisə dövrünü yaşayanlardan və həmin günlərdə az-çox əlindən gələni etməyə çalışan minlərlə fədakar insanlar sırasında olanlardan biri kimi xatirimdə qalanları bölüşmək istəyirəm.

NUH PEYĞƏMBƏR, MAZAN NƏNƏ VƏ SOFU OCAĞI

Yusif DİRİLİ
NUH PEYĞƏMBƏR, MAZAN NƏNƏ VƏ SOFU OCAĞI
(El şairi S.Bilalın şəcərəsi, həyatı və yaradıcılığı əsasında)

Redaktor və ön sözün müəllifi: Məmməd Əli Xudafərinli,
şair-filoloq

DİRİDİR DƏRDİM MƏNİM

Yusif Dirili

“DİRİDİR DƏRDİM MƏNİM”

(Bayatılar)

Bakı, “Təfəkkür”, 2011

Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası Folklor İnstitutunun Elmi Şurasının (26.02.2010-cu il tarixli, 02 saylı) qərarı ilə çap olunub.

ZƏNCİRLƏNMİŞ ƏDALƏT

Nəriman Mahmud

“Zəncirlənmiş ədalət” kitabında bayrağımızı, şəhidlərimizi, qadınlarımızı və bütövlükdə xalqımızı dəfələrlə təhqir etdiyi üçün erməni hərbçisi Qurgen Marqaryanı cəzalandıran Azərbaycan zabiti Ramil Səfərovun Ermənistanın ərazimizə təcavüzü nəticəsində yaşamış olduğu Qarabağ müharibəsinin acıları, uşaq yaşlarında keçirdiyi sarsıntılar, Cəbrayıl rayonunun işğalı zamanı ermənilərin törətdiyi vəşhiliklər, yaxınlarının, doğmalarının, ümumiyyətlə vətəndaşlarımızın görünməmiş vəhşiliklə, xüsusi qəddarlıqla qətlə yetirilməsi əksini tapmışdır. Kitabda qəhrəmanın keçdiyi həyat yolu ilə bərabər, Cəbrayılın özünümüdafiə qüvvələrinin, milli ordumuzun rayondakı bölmələrinin döyüş yolu da təsvir edilmişdir.

FİRUDİN ŞAHBUZLU – 50

SEVDALI ÖMRÜN YETKİNLİK ÇAĞI

Əzəldən gözəllik divanəsiyəm,
Bir gözəl xanımın pərvanəsiyəm.
Təkcə gözəlliyi mənim bəsimdir,
Mən elə xəyallar məstanəsiyəm.

ASİF ATANIN TƏBİƏT GÖRÜŞLƏRİ

Yusif DİRİLİ

Asif Ata digər sahələrdə olduğu kimi ekologiyaya, başqa sözlə, ətraf mühitə dair bir çox qiymətli fikirlər söyləmiş, özünün izharlarında, müsahibələrində, əsərlərində təbiətlə bağlı düşüncələrini aydın şəkildə göstərmişdir.

“QƏLBİMİN QƏM ÇİÇƏKLƏRİ” DİRİLİ QURBANİ MƏCLİSİNDƏ

Məclisin üzvü, şairə Həcər Qəbələnin yeni kitabı Qurbani məclisində təqdim olundu.
2004-cü ildən bu məclisin üzvü olan şairənin indiyədək respublika mətbuatında onlarla şeirləri işq üzü görüb. Məclisin əksər nəşrlərində, ədəbi toplularında Həcər Qəbələ mütamadi çıxış edib. Vaxtaşırı ədəbi tədbirlərə həvəslə qatılan şairə bu dəfə qələm dostlarını özünün sayca 3-cü kitabının təqdimatına topladı.

İNAM ÜSTƏ: ASİF ATANIN CƏBRAYILLILARA SÖZÜ

Böyük Azərbaycan filosofu Asif Ata ilə onun evində, İnam üstə görüşdük. Üç il öncə yurdundan didərgin salınmış həmyrlilərimə-cəbrayıllılara Ata nurunu, Ata sözünü yetirmək niyyətində bulundum. Ocaq atası “Xudafərin”in yaşamasından xoşhal oldu – mənəvi körpü əhəmiyyəti daşıdığına görə qəzetimiz vasitəsilə yurdçularına üz tutdu bu ağır günlərdə:

……..ÇƏBRAYIL….

Məhəbbət Didərgin İsmayılov

Arxası Ziyarat , qənşərı Araz,
Sevinçi , kədəri həm şəri Araz,
Qoynunda yuxulu ” Bayatı şiraz” .
Dağlarda xəyala dalan Çəbrayıl.
Gözləri yaşarıb, dolan Çəbrayıl.

MAVİ XƏZƏRDƏ QƏTL

(detektiv roman)

Nəriman Mahmud

O, Azadlıq meydanını keçib, idarə etdiyi “Hummer” markalı avtomobili sola burdu. Şəhəri yaxşı tanımasa da, bəzi küçələrinə bələdçiliyi var idi. “Aerokassa”nın qarşısına qədər gəlib çıxdı. Avtomobili kənara çəkib əyləci basdı. Dayanıb ətrafına baxdı. Gözlərinə qarşıdakı bağ sataşdı. Həmişəki kimi bağda xeyli adam vardı. Bura dəmiryol vağzalının yaxınlığındakı məşhur “Səməd Vurğun” bağı idi. O, avtomobili yenidən işə salıb bir az da irəliyə sürdü.

ZƏNCİRLƏNMİŞ ƏDALƏT

 “Zəncirlənmiş ədalət” kitabında bayrağımızı, şəhidlərimizi, qadınlarımızı və bütövlükdə xalqımızı dəfələrlə təhqir etdiyi üçün erməni hərbçisi Qurgen Marqaryanı cəzalandıran Azərbaycan zabiti Ramil Səfərovun Ermənistanın ərazimizə təcavüzü nəticəsində yaşamış olduğu Qarabağ müharibəsinin acıları, uşaq yaşlarında keçirdiyi sarsıntılar, Cəbrayıl rayonunun işğalı zamanı ermənilərin törətdiyi vəşhiliklər, yaxınlarının, doğmalarının, ümumiyyətlə vətəndaşlarımızın görünməmiş vəhşiliklə, xüsusi qəddarlıqla qətlə yetirilməsi əksini tapmışdır.

BİR ŞƏHƏRİN SOYQIRIMI

Yusif Dirili

(Faciə)

Altı pərdəli səhnəcik
İŞTİRAK EDİRLƏR
Əlif – Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı Əlif Hacıyev
Niyaz – Ə.Hacıyevin köməkçisi
Namiq – Şəhər icra hakimiyyətinin başçısı
Mehman – məsul şəxs
Çingiz – Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı Çingiz Mustafayev
Xocalı sakinləri – Murad, Musa, Səməd, Fuad, Azad, Salman, Nilufər, Süsənbər, Gülsənəm,

TÜRKÜN XOCALI DƏRDİ DİRİLİ QURBANİ MƏCLİSİNDƏ “XOCALI SOYQIRIMI”

DİRİLİ QURBANİ MƏCLİSİNDƏ “XOCALI SOYQIRIMI”

Dirili Qurbani Məclisinin 03.02.2013-cü il tarixli toplantısı artıq xəbər verdiyimiz kimi XOCALI SOYQIRIMINA həsr olunmuşdu. Qeyd edək ki, ənənəvi tədbirlərdən fərqli olaraq bu dəfə məclis yeni qayda ilə öz yığnağını keçirdi.

HAQQIN SEVDALI ŞAİRİ

 Yusif DİRİLİ

Diril qurbani Məclisinin sədri,
“Dirili Qurbani” jurnalının baş redaktoru,
Aərbaycan Jurnalistlər Birliyinin üzvü, şair-publisist

“Damət Kərimli Tanrıya bağlı şairdir. Şeirləri ilə Tanrıya qovuşacağına inanır. Həqiqətən də onun şeirlərini oxuduqca hiss edirsən ki, poeziya Tanrı qüdrətindən yaranır.” Vəli Xramçaylı

YUSİF DİRİLİNİN 50 İLLİK YUBİLEYİ QEYD OLUNDU

Yusif Dirili

15 May 2011- ci ildə Dirili Qurbani Məclisinin sədri şair-publisist Yusif Dirilinin 50 illik yubileyi münasibətilə Masazır qəsəbəsində mərasim keçirlmışdir. Yubiley tədbiri Qurbani Ədəbi Məclisinin təşəbbüsü və təşkilatçılığı ilə araya gəlmişdir.Yubiley törəni məclisin ənənəvi qaydalarına uyğun olaraq açılmış və davam etmişdir.

AFORİZMLƏR

Anna Bartkulaşvili

“И мёд, и жало” kitabından

1. Universitet!

Açığını desək, hərdən adama elə gəlir ki, müasir universitetlərin vəzifələri yalnız təhsil haqlarını yığmaqdan və bunun müqabilində təhsil almaq haqqında diplom vermək təlabatından ibarətdir.

DİRİLİ QURBNİ MƏCLİSİNİN YENİ İL TƏBRİKİ

ƏZİZ SOYDAŞLAR, İSTƏKLİ DOSTLAR!

Bu gün və sabah hər birimiz üçün əlamətdar günlərdən biridir.

Bu gün – 31 Dekabr – Dünya Azərbaycanlılarının Həmrəylik Günü və sabah – 1 Yanvar yeni təqvim ilinin – 2023-cü ilin ilk günüdür. Bu tarixi günlərin həyatımızda maraqlı və daha xoş anlarla yadda qalması hamımızın arzusudur. Dünyanın müxtəlif qütblərinə səpələnmiş azərbaycanlı soydaşlarımız, o cümlədən Azərbaycan türklərinin maddi və mənəvi birliyi dövlətimizin tərəqqisi, milli və xəlqi gələnəyimizin yaşaması və inkişafında böyük rol oynamışdır və oynayacaqdır. Bu həmrəyliyin ifadəsi və əhəmiyyəti xalqımızın tarixində həmişə boy verib, özünü göstərib, sözünü deyib.

ELMDƏN BƏDİYYATA: ŞEİRLƏRİN VƏ DEYİMLƏRİN İŞIĞINDA

SAYT-BLOQUMUZUN NÖVBƏTİ BURAXILIŞINDA ALİM-ŞAİR-PUBLİSİST BÜNYAD TİRCANLININ (KAZIMOVUN) YENİ DEYİMLƏR VƏ AFORİZMLƏRİNİ TƏQDİM EDİRİK

Kazımov Bünyad Zinhar oğlu AMEA Neft və Qaz İnstitutunun şöbə müdiri, texnika elmləri üzrə fəlsəfə doktorudur. İsmayıllı rayonunun Tircan kədində doğulub. Dirili Qurbani Məclisinin üzvüdür, ölkəmizdə və xaricdə nəşr olunan onlarla sanballı elmi əsərlərin müəllifidir. Alim həmçinin fəlsəfi yöndə 2 elmi-kütləvi toplunun, bir neçə elmi monoqrafiyaların həmmüəllifidir.

O, həmçinin bir şair kimi maraqlı şeirləri ilə diqqəti cəlb edir. DQM-nin nəşrlərində və bir antologiyasında şeirləri dərc edilib. Müəllfin bir şeirlər kitabı bizim redaktorluğumuzla çapa hazırlanır. Ümidvarıq ki, yeni ildə biz həmin kitabı oxuya biləcəyik.

Elmi işlərinin çoxluğuna baxmayraq, B.Kazımov daim bizimlə əlaqə saxlayır. Bu günlərdə zəng edib bildirdi ki, bədii yazıları sırasında deyimlərə də yer ayırıb. Doğrusu, mən onlara baxıb bəyənmiş, uğur diləmişdim. Ümumilikdə Bünyad müəllm düşüncə-fikir adamıdır. Bələkə də ona görədir ki, bədii yaradıcılıq sahəsində o qədər məhsuldar olmasa da, kəlamları düşündürücü və gərəklidir. Bu günlərdə alim-şair redaksiyamızın elekton-poçt ünvanına yeni yazdığı deyimlərini göndərib. Onları ixtiyarınıza buraxırıq, əziz oxucular. Bizdən təqdim etmək, sizdən oxuyub rəy bildirmək olaun!

Sayğılarımla: Yusif DİRİLİ

Dirili Qurbani Məclisinin sədri, tarix üzrə fəlsəfə doktoru

BÜNYAD KAZIMOV: DEYİMLƏRİM VƏ AFORİZMLƏRİM

YENİ DEYİMLƏR

Ağıl hər kəsə verilib, ancaq əsas məharət və istedad ondan necə istifadə etməkdir

Elə hərəkət et ki, sözün ağlına, əməlin iradənə tabe olsun

Dostdan dosta fərq var – dost var həmişə səndən istifadə edər, dost var sənə dünyanı bəxş edər

Dünya bərəkət və ədalətdən uzaqlaşsa, səfalətdə qalar

Xudpəsənd olma, yoxsa alçaq dağların da qarı başına tökülər

Mənə elə gəlir ki, həyat özü bizi bir vaxt sorğu-sual edəcək

Şükrlə yaşa ki, həyatda heç nəyə görə peşmançılıq çəkməyəsən

Yaxşılıq etməyi yaxşılıqla qazan

Mərd insan nəciblikdən uzaq olsa, qəlbi tarimar, ömrü isə hədər olar

Xoşniyyətli olmaq insanı başıuca edər

Özünü tənha sanma – hər sözün, əməlin sənə yoldaşdır

Eqoistlik sağalmayan xəstəlikdir – o, daim insanı dalana sıxışdırar

Eqoist həmişə özünü təkəbbürlü aparar, çünki bu onun ən son vasitəsidir

Güzəşt xeyirxahlığın qapısıdır

Dostuna həsəd aparma, yoxsa yarı yolda qalarsan

*****

Məkan yetirir, zaman yaşadır.

Məişət şüurluluğu deyil, şüurluluq məişəti yaradır.

Zəli olub damarları boşaltmağa çalışsan, sonunda dəli zəli gününə düşərsən.

Mənə dedilər: Kimdir dostun?, dedim: Fikri mənimlə olan.

Özünü xoşbəxt sanma, nə qədər ki, xoşbəxt deyilsən.

Acı dərdin dərmanı da acı olar.

Faydasız axtarış gündüzsüz gecə kimidir.

Vəfalı dost səxavətli olar.

Ürəyini hər kəsə açsan sonunda əlacsız qalarsan.

Məna dərin bir nəsnədir, onu tapsan bütün əzabdan qurtularsan.

Əzab xəstəlik deyil, haqq dərgahına aparan yoldur.

Qəlbini şərdən qoru, şər səni qəlbsiz edər.

Düşünmə ki, qəlb hasardır, sən əli-qolu bağlı, düşüncəsiz bir məlun.

Gözlədiyin deyil, gözləmədiyin qonaqdan qorx!

Həyat bir dəfə verilib, onu yaxşı yaşa ki, səndən fayda götürənlər

çox, əziyyət çəkənlər az olsun.

İman qəlbə məlhəm, ağıla dayaq, hünərə ovqatdır.

Məni özümdən uzaqlaşdırmaq istəyən, məni mənsiz edər, ancaq özümdən uzaqlaşdırmaz.

Hünər hünərə dayaqdır.

Vəfalı dost şəfalı bitkilər kimidir, ondan qaçsan, şəfa da səndən qaçar.

Bir insan min insanın fikrini qarışdıra bilər, ancaq dəyişdirə bilməz.

Mən özümdən qoxduğum qədər heç kimdən qorxmuram.

İmkanlı şəxs gücü ilə öyünər, gücsüz məşəqqətin güclüsü olması ilə.

Aglın gücü səbirdədir.

Səbir imanı, hüzuru artırar, səbirsizlik isə bunları heçə endirər.

Özü ilə başarmayan insan, başqasının əsarətində olar.

Özünə, sözünə hakim olsan, səni hüzursuz edən hökm sahibi tapılmaz.

Aqil, hikmətli insanlarla çox ünsiyyətdə olsan, özündə onlardakı ən yaxşı xüsusiyyətləri əxz etmiş olarsan.

Bifəvafa insanlardan pənah umma.

Dikbaş, lovğa adam öz hisslərinin əsarətində olan adamdır, ona yaxın olsan, səni hissiyyatsız edər, özü isə yenə də hissiyyata gəlməz.

Mənə dedilər: Nədən qorxursan? Dedim: Özümü özüm kimi göstərə bilməməyimdən.

Pis yaxşıya möhtacdır, yaxşı isə özünə.

Gücün çatan işlə məşğul ol ki, nəticəsinə qatlaşa biləsən.

Səbəb səbəbsiz, nəticə isə nəticəsiz olmaz.

Gülü güldən, tikanı tikandan sormaq lazım.

Öz qədrini bil ki, sənə qədir qoymayanlar sənə həsəd apara bilsinlər.

Düşmənə qucaq açsan, sonunda əlacsız qalarsan.

Düşmənə hünərlə qalib gəlmək olar.

Sev ki, seviləsən

Sevən kəs aldatmaz.

Meyvənin qədrin onu yetişdirən bağban bilər.

Su altından su yeritmə, bir gün özün də o suya düşərsən.

Sənə edilən yaxşılığı itirsən, sən də bir gün özünü itirəcəksən.

Yaxşılıq savabdır.

Bu həyatın nemətləri – gözəl mərifət, gözəl rəftar, gözəl iş.

Gözəl insan olmaq üçün ancaq savablı işlər görmək lazımdır.

Bu dünya gələnlərin sərvəti, gedənlərin yadigarıdır.

Pis olsan, hamı səndən qaçacaq, yaxşı olsan hamı ətrafında dövrə vuracaq.

İşıq pərvanənin gündüzüdür, qaranlıq isə gecəsi.

Qəlbə məlhəm ola biləcək sözlər çox vaxt dərkolunmaz olur.

Ağıl qəlbin aynasıdır, qəlbin necədirsə, ağılın da onu ifadə edir.

Dünyanı dəyişməyə çalışsan o səndən utanacaq.

Dünya öz qanunları ilə idarə olunur, yaradan isə onu dağılmaqdan qoruyur.

Dünya ilə dalaşsan, özünü məhv etmiş olarsan.

Mayası vətəndən olanın, qayəsi uca olar.

Sanma ki, dünya boşluqdur, səni də özü ilə aparacaq.

Hörmətli olsan, hörmətsizlər ya qarşından çəkiləcək, ya da qarşında baş əyəcək.

Dünya, nədən bizləri, daim özümüzlə sınağa çəkirsən?

Vicdan əmələ sahib, eşqə yol, amala işıqdır.

Bu günümüz dünəndən su içər, sabahımız bu gündən.

Ey dəli aşiq, aşiq olmamışdan əvvəl fikirləş ki, nəyin dəlisisən.

Nə qədər yaxşı insanlar görmüşəmsə, hamısı nədənsə gileylənir.

Düzgünlük haqqa aparan yoldur.

Naqislik cəhalətə və rəzalətə aparan yoldur.

Vicdansızla dostlaşsan vicdanın daşa dönər.

Səni sevənlərin arasında bir nəfər naqis görsən, bil ki, o səni yaralayacaq.

Belədir ki: Siman nə qədər gözəldirsə, qəlbin bir o qədər pak, əməlin o qədər safdır. Ancaq siması gözəl olan o qədər pislər görmüşəm ki.

Dünyada “sağ ol” qazanmaq üçün deyil, mərifət qazanmaq üçün çalışmaq lazımdır.

QARĞALARIN SÖHBƏTİ

(Hekayə)

 “COVİD – 19” silsiləsindən

Əzizağa ELSEVƏR

         Pəncərənin ağzına qonub “qarr!.. qarr-r!..” – salıb qışqırışan iki qarğanın xoşagəlməz, qulaqbatırıcı səsindən Bəhruz kişi yatağında  qurcalandı. Başını basdırıb, gözlərini bərk-bərk yumsa da, daha  yata bilmədi ki, bilmədi. O, uşaqlıqdan dağda-daşda böyüdüyündən hər otun-ələfin sirrini, quşların da dilini öyrənmişdi. Kənddə olanda bu vaxtlar həmişə yuxudan durar, gecədən otların mirvari kimi gərdəninə düzülən şeh damcıları ilə qabarlı əllərini yuyub üz-gözünə çəkər, dan yerindən boylanan günəşə sarı üzünü tutub, dodaqlarının altında pıçıldaya-pıçıldaya verdiyi bu gözəlliklərə görə tanrısına min kərə şükür edərdi. Mal-qaranı örüşə ötürüb ağacların diblərini belləyərdi. Vəri açar, suyu kartof, soğan ləklərinə axıdardı. Toyuq-cücəyə dən verən Ağcaya kömək edər, samovarın gözünə köz salar, yaxşı bir süfrə açıb eyvanda oturardılar. Halal süfrələrində nə yox idi? Uca Tanrının onlara verdiyindən hər şey var idi: təmiz nehrə yağı, üztu tmuş motal pendiri, şoru,  öz həyətlərindəki pətəkdən kəsdikləri beçə balı. Qaymaqlı, kəkotulu çayın, südün ətri adamı iştaha gətirərdi. Uzaqda uzanıb gedən başı qarlı Burovar dağlarına  baxa-baxa yeyib-içər, deyə-gülə səhəri axşam edərdilər. Ağcanın çörəyinə çörək çatmazdı. Zalımın qızı necə bişirərdisə, qonum-qonşu tərifləməkdən doymazdı. Təndiri qalayanda, divara yapdığı kündə qızardıqca yumurtalı, zəfəranlı ayranın xoş ətri bağı-baxçanı vurar, tox olsan da, o ətirdən məst olub, bir tikə o çörəkdən dadmamaq günah olardı. O nə ətri idi, Allahım, bəlkə də cənnət qoxusu idi.

Ağca Bəhruz kişi üçün hər  şeyidi. Varı- dövləti, bər-bəzəyi, evinin zinəti, yaraşığı idi Ağca. Üç uşaq böyütmüşdülər yuvalarında. Ev-eşik sahibi etmişdilər. Diplom alandan sonara şəhər dəlisi olub, qutu-qutu daş evlərə sığınmışdılar. Onlar  kəndin yolunu unutmuş, getdikləri o yollarda daşlar, qayalar da mamırlamışdı. Ancaq nə danaq, övladları siz deyən qədər də nankor, pis deyildilər. Gecə-gündüz telefonda başların adolanar, nəvələrinin telefonda üzündən öpər, gülümsər çöhrəsinə, baba-nənə deyən şirin-şəkər səsinə azqala qurban gedərdilər. Babayla  nənə kənd sovqatından, onlar isə şəhər geyim-keçimindən göndərərdilər. Hələ xərclik də yollayardılar. Belə olanda inciyərdilər də onlardan. Xərclik nələrinə lazım idi. Elə aldıqları təqaüd özlərinə çatardı. Hara xərcləyəsi idilər ki, üçdə alacaqları, beşdə verəcəkləri də yox idi. İndi Ağcanın yoxluğu hər şeyin dadını-duzunu qaçırtmışdı. Elə bil Bəhruz kişinin həyatının mənasını, xoş günlərini dəözüylə aparmışdı. Qəbrinin üstündə çiçək  də, ot da bitdi. Hər gün o qəbirin başına dolanmaqdan bezmədi. Boynubükük bənövşəni çox sevərdi Ağca. Nərgizgülü, bənövşə boy verəndə qom-qom, büküm-büküm yığıb qəbrinin üstünə aparardı Bəhruz. Çöməltməz oturub xəyalən Ağcayla danışar, ötən günləri xatırlayıb geri dönərdi. Soyuq, kimsəsiz ev başına fırlanar, həyət-bacada ölüsü kut onu sanki məngənəyə salıb sıxardı. Uşaqları, insafən həmin vaxtlarda şəhəri kəndə yaxın etdilər. Hər iki gündən bir gəldilər-getdilər. Bağlama-bağlama ərzaq, geyim gətirdilər, gedəndə hələ onun bütöv bir ilinə bəs edəcək pul xərcliyi də qoydular. Hər gün, heç olmasa, beş kərə telefonda “Dədə, necəsən?!”- deyib sordular. Kənddə çox qala bilməzdilər, iş-güc adamı, vəzifə sahibi idilər. Adları-sanları vardı. Biri həkim, biri alim, biri dövlət adamı idi. Rayonun başbilənləri onların bircə zənginə əl-ayağa düşər, gündə üç-dörd kərə Bəhruz kişinin halını soruşar, kənd xəstəxanasının baş həkimi tez-tez səhhətiylə, əhvali-ruhiyyəsiylə maraqlanardı. Qohumlar, qonşular, sağ olsunlar, biş-düş edib gətirərdilər. Ancaq evin istiliyi, doğmalığı sanki çatmırdı, Ağca aparmışdı onu da. Övladları, dilli-dilavər gəlinləri, şeytan nəvələri narahat idi, yanlarına aparmaq üçün dil tökürdülər, lap yalvarırdılar. “İstəyirsən, bir dəfəlik köç, şəhərə, yanımıza gəl! Hansımızın evi ürəyinə, canına yatırsa, orda qal, dədə!..” deyirdilər. Dil boğaza qoymur, boynunu qucaqlayıb üzündən öpə-öpə pərvanə kimi başına dolanırdılar. Axırda dilə tutub birtəhər razılaşdılar ki, qışı şəhərdə, onlarda keçirib, yazı-yayı kəndə qayıtsın.

         Hə raxşam Bəhruz kişi necə yatır, səhəri necə açırdı, bunu bir Allah bilirdi, bir də özü. Gecə elə bil o qaranlıq içinə çökür, içəridən xısın-xısın onu yeyirdi. Yuxudan tez-tez diksinib oyanır, əllərini qoynuna qoyub, baxışlarını bir nöqtəyə zilləməklə fikrində dünyanı əriş-arğa cedirdi. Pəncərədən həyətə boylanır, boş qalmış həyət-bacalarda bir insan axtarırdı. İnsan ümididi, işıq idi sanki onun üçün. Ancaq, deyəsən, o ümid də qırılmışdı, bir ins-cins də gözə görünmürdü, yiyəsiz itdən-pişikdənsa vayı. “ Evdəqal!” çağırışı bir xof salmışdı şəhərin canına. Ekranlar da bir tərəfdən od püskürürdü. Filan yerdə filan qədər… Dünya dağılırdı, göz görə-görə dağılırdı. İnsan övladına dünya darlıq edirdi. Ümidlər qırılır, qırılırdı. Bədbinlik, küsgünlük duman kimi şəhərin üstünə çökür, yağışa dönüb həyət-bacaya çilənirdi.

         Bəhruz kişi pəncərəyə yaxın gəlib qarğalara qulaq kəsildi. Nə danışırlar, nədən danışırlar bilmək istədi. Biri ala, biri qara qarğa idi, yan-yana oturmuşdular. Bəhruz kişiyə elə göründü ki, elə bil onlar da kədərli, fikirli idilər. Qarr-r!..Qar-rr!.. –eləyib qara qarğa dilləndi: – Bu nədir, nə sirdir, ala qarğa? Olmaya, dünya dağılır ?! Parklar, bağlar boşalıb, insanlar evlərə çəkilib, daha bizə daş atan, bizi yamsılayıb dodaq büzən də yoxdur. Zibil qabları da dolmur, çörək qırıqları da gözə dəymir. Əvvəllər bütöv çörəkləri, torba-torba yeməkləri də zibil qablarının dörd dövrəsin ətökərdilər. Utanmadan, çəkinmədən. Olmaya daha insanlar  barmaqlarını sorur, yemək-içməyi də unudur?

– Qarr-r!.. Qar-rr!.. Deyirlər, bəla gəlib!- deyə ala qarğa qanadlarını sinəsinə yüngülcə çırpa-çırpa cavab verdi: – Ağır bəla, can alan, gözə görünməz bəla. Kimin düşüncəsindən qopub, kimin başının altından çıxıb bilinmir. İndi cəzalandırmaq üçün hamı günah keçisi axtarır. Əl işdən soyuyub, bəd fikirlər hər gün qapıları döyür. “ Evdə qal!”- bu görəsən, nə qədər gedəcək? Bu , çox gedə bilməz! Çox getsə, evdəkiləri evdə, çöldəkiləri də çöldə qıracaqlar!..

– Bəs sonra, sonra nə olacaq? –deyə, qara qarğa səbrini boğa bilməyib soruşdu. Sonra eyni çılğınlıqla da ayaqlarını pəncərənin ağzındakı taxtaya çırpa-çırpa:- Hər şey bizə qalacaqmı?!..-dedi.

– Bəs nə bilmişdin, qara qarğa! Eşitməmisən ki, ev, yurd sahibsiz qalanda qurd-quş çoxalar, qarğa- quzğunlar da dil açıb danışar?!..

– Ona görə də deyirlər: “ Üç yüz il boz qarğaya, yüz il Loğmana düşdü? “

– Boş söhbətdir, qara qarğa! İnsanlar təsəlli tapmaq üçün uydurublar. Üç yüz il yaşasaydıq nə dərdimiz vardı ki?!

– Gedək, ala qarğa, gedək! Düzü dünya bizimdir. Uç nə qədər istəyirsən, rahat uç! Daş atanın, kiş deyənin, ürəyinə toxunanın  daha yoxdur. Bəni Adəm övladı indi bir-birini silahsız qırır, evdə oturdub ayaq üstə çürüdür, ehtiyac nə olduğunu düşünməyə vadar edir. Bəs bu təbiət gözəlliyi ilə onlara verilməmişdimi?! Dağlar ucalığı, dərələr dərinliyi, çaylar sularının şırıltısı, bulaqlar pıçıltısı ilə onlara bəs etmirdimi?! Uca yaradan düzlərə, göz işlədikcə uzanıb gedən çöllərə güllərdən xalı sərməmişdimi? Quşlar dan yerini söküb üfüqdən günəş boylananda onların səhərini xoş sürudları, şərqiləri ilə salamlamırdımı? Gecə şehləri otların, çiçəklərin yaxasına mirvari kimi səpilib qızılı günəş şəfəqləri ilə onlara min sehr yaratmırdımı?! Daş atdıqları, kiş dedikləri quşlar onların yaratdıqlarını məhv etmək istəyən cücülərdən, böcəklərdən qorumurdumu? Yenəmi deyim, gör hələ sadalamalı, sadalamadıqlarım nə qədər var?! Niyə, niyə insan övladı bunların qədrini bilmədi? Nankorluq etdimi, yox!.. yox!.. ağlını itirdi, şeytana uydu. Düz yolunu qoyub, əyriyə sarı getdi. Gedək, gedək , ala qarğa!..

– Gedək, hara gedək, qara qarğa, insansız viranəliklərəmi gedək?! Axı çöllər də, düzü-dünya da onlarsız darıxır, biz darıxan kimi…

Bəhruz kişi asta-asta pəncərənin qabağından arxaya çəkilib çarpayısında oturdu. Elə bil çiyinlərindən ağır yük asılmışdı. Güclə nəfəs alırdı. Dünya sanki dərdləriylə ürəyinə sığmışdı. Bir şımşək çaxmasına bənd olan səma kimi, bulud kimi damla-damla, dolu-dolu tökülməyə hazır idi. Xatirələr oyalanmışdı, durna qatarı kimi köçüb gəlirdi. Əlləri ilə üzünü qapayıb sakit-sakit, həzin-həzin ağladı. Ürəyi boşalıncaya qədər ağladı. Uşaqları ağladığını bilməsinlər deyə, əl-üzünü yuyub, şkafdan asdığı paltarını geydi.

• A bala, ay gəlin, ay qızım!- deyib gəlinini çağırdı.

Həyat yoldaşını işə təzəcə yola salmış Afaq xanım Bəhruz kişinin yatdığı otağa yaxınlaşa-yaxınlaşa: -Gəldim, dədə, gəldim! –dedi. Qapını döyməyə macal tapmamış qapı onun üzünə açıldı. Bəhruz kişini kostyumda görüb təəccübləndi.

• A bala, ay qızım, o çantamı mənə gətirsənə!
• Səhərin gözü açılmamış xeyir ola, ay dədə, çanta nəyinə lazımdır?

– Gedirəm, ay qızım, öz evimə gedirəm.-dedi Bəhruz kişi. Daha qarğaların dediklərini xatırlatmadı. Xatırlatsaydı, gəlini, onsuz da, ona inanmayacaq, ürəyində “ Kişi, deyəsən, xərifləyib axı?!”- deyə düşünəcəkdi.

– Bu ev sənin deyilmi, ay dədə? Olmaya sənin xətrinə dəymişik, qurbanın olum?! Axı həmişə səni böyüyüm bilmişəm. Atamı itirəndən , uşaqlıqdan ata qayğısının nə olduğunu bilməmişəm, o qayğının nə olduğunu səndən öyrənmişəm!..- qəhər onu boğduğundan daha danışa bilmədi gəlin. Susdu, göz yaşları yanaqlarını islatdı.

Afaq uşaq yaşlarında ata-anasını itirib, baba-nənə himayəsində böyümüşdü. Atası diplomat idi, təyyarə qəzasında dünyalarını dəyişmişdilər. Həmin gün beş yaşlı Afaq da onlarla gedəcəkdi. Ancaq xəstələndiyindən, “ Qoy sağalsın, sonra gəlib apararsınız!”- deyən babasının təkidiylə evdə qalmışdı. Kim bilir, bəlkə tale belə yazmışdı. Ömür dənəsi hələ bitməmişdi.Göyərməli, günəşə sarı boy atmalı idi. Fəxriylə də oxuduqları universitetin hüquq fakültəsində tanış olmuşdular. Fəxrigilin ailəsinə ilk gündən ürəyi qızmış, o ailəyə gəlin yox, lap doğma bir övlad olmuşdu. Ağca anası, Bəhruz da atası olmuşdu. Ata-ana sevgisinin nə olduğunu onlardan görmüşdü.

– Qadağa saatları qoyulub, yaşlı adamlar küçəyə çıxa bilməz, dədə! İndi nəqliyyat da yoxdur, necə gedəcəksən? Bir də, ayıbdır, ay dədə! Bərk ayaqda deməzlər ki, haa qocaya da sahib çıxa bilmədiniz?!

– Gedəcəm, qızım, üz vurma, nəqliyyat olmasa da gedəcəm! Lazım gəlsə, lap dizin- dizin sürünüb gedəcəm. Sən məndən narahat olma, qızım, hələ canım suludur, ayağım yer tutur.

– Onda, ay dədə, oğlunuza mən nə deyəcəm? Məndən inciməyəcəkmi? Dövlət adamıdır, sabah küçədə saxlasalar onun haqqında nə düşünərlər? Deməzlər ki, haa… bir qoca dədəsinə sahib çıxmayan, dövlətəmi sahib çıxacaq? Qurban olum, dədə, qoy heç olmasa özü gəlsin, sonra nə düşünəcəksinizsə elə də olsun!..

– Yox, narahat olma qızım! Evdə qalmaqdırsa, onda gərək hamı öz evində qalsın, kimsə kimə yük olmasın. Gərək o evin işığı sönməsin, ocağı qaralmasın. Bir ocaq sönürsə, o yurdun xeyir-bərəkəti də çəkilir, gələni- gedəni əskilir, həyət-bacasında səliqə-sahman da pozulur. Yad baxış, yad nəfəs sahibsiz evlərin qəddini əyir, qüruruna kölgə salır. O, evdə mənim Ağcamin xəyalı, övladlarımın şirin gülüşü yaşayır. Yəqin Ağca da məndən nigarandı. Bu vədələr həmişə qəbrinin üstünə qom-qom nərgizgülü, bənövşə aparardım. İndi haçandı getmirəm, küsüb məndən deyən, daha yuxuma da gəlmir. Rəhmətlik tez-tez deyərdi: “ Kişi sənsiz bu evin bir günü də olmasın!” Gör, mənsiz keçən bir günümün ağrısına dözməyən o ev, indi neçə aydır yolumu gözləyir. Yurddan kənarda ömür olsa da, qızım, o ömürün şirinliyi olmaz. Yurd işığına bürünməyən ömür, möhnətdə çürüyən ömürdür. Yurd insanın soyuqda yorğanı, qaranlıqda işığı, ağrılı günlərində ümidə sarılmış məlhəmi, çörəyidir. Tanrı heç düşməni də yurdsuz, arxasız etməsin!..

Bəhruz kişi ayaqlarına sarınan nəvələrini qucaqlayıb dönə-dönə öpdü, gəlini ilə sağollaşıb həyətə düşdü. Şəhərin kənarına qədər onu aparacaq sifarişli 189 saylı taksi maşını həyətdə dayanmışdı. O, maşının arxa qapısını aça-aça qaldığı otağın pəncərəsi ağzına baxdı. Qarğalar çoxdan uçub getmişdilər. O qarğalar ki…

                                        Bakı şəhəri, 12-15 aprel 2020-ci il.

DƏRƏKƏNDLİ HACI NAZARIN SU QUYUSU…

BU QUYUNUN BİR ƏSRDƏN ÇOX YAŞI VAR.
BƏS ONA MÜNASİBƏT NECƏDİR?

Dərəkənd, Qobustan rayonunda çox da böyük olmayan, lakin maraqlı tarixi keçmişi olan kənddir. Bu kənd Sovet hakimiyyəti illərində Şamaxı rayonu-nun ən iri təsərrüfatlarınadan biri idi. Buna baxmayaraq su qıtlığı zaman-zaman burda əsas problemlərdən biri olub. Nikolay dövründə daha dözül-məz olub. Susuzlüq camaatı əldən salıb. Belə bir vaxtda kəndin imkanlı adamları, xeyirxah insanları irəli durdular. Köməklərini əsirgəmədilər, əhali-yə qayğı göstərdilər. İndi kənddə belə adamların adları hörmətlə yad edilir.

Elədiyin yaxşılıq, el-oba üçün gördüyün xoş əməllər itmir, unudulmur, zaman-zaman səni üzə çıxarır, bir daha yaxından tanıdır, nəsil-nəsil tarixləşdirir. Belələrindən biri də Hacı Niftalı oğlu Hacı Nazar olub. Bəri başdan qeyd edək ki, Hacı Niftalının 7 oğul və bir qız övladı olub: Şahsuvar, Məlik, Xan, Qəndalı, Nazar, Söhbət, Novruz. Oğlanlarından Nazar, Məlik, və Qəndalı, qızı Zərif həcc ziyarətinə getmişdilər – Hacı idilər. Hacı Zərif Mərəzə bölgəsində yeganə qadın idi ki, hacı titulunu qazanmışdı. Hacı Nazar da, qardaşı Hacı Məlik də böyük sürülərə sahib idi, Xanın kənddə dükanı vardı. Hacı Qəndalı və Novruz isə ticarətlə məşğul olurdu: Türkmənistandan dəvə alıb gətirir, satıb gəlir əldə edirdilər.
Molla Şahsuvar ağsaqqal, sözü bütöv kişilərdən sayılıb, comərd və saf adam olub. Tiflisdə ruhani məktəbi oxuyub, dini təhsil almışdı.
Söhbət də öz dövrünün comərd, qorxmaz adamlarından biri idi. Hazırda kənddə fəaliyyət göstərən klub onun mülkü olub.
1918-ci ildə ermənilər Mərəzədə vəhşicəsinə soyqırım törədəndə, qırğının qarşısını almaq üçün Molla Şahsuvarla əmisi oğlu Hətəm ermənilərlə danışığa gedirlər. Ancaq ermənilər xaincəsinə onları öldürürlər.
Hacı Nazara gəlicə, səxavətli, əliaçıq bir kişi idi. Görkəmcə hündürboy, enlikürək, sarışın sima olan Hacı Nazarın da geniş imkanları vardı.
Ötən əsrin əvvəllərində Hacı Nazar el üçün bir quyu qazdırmaq qərarına gəlir. Təxminən 5 metr dərinliyində olan bu quyunun içinə spiral şəklində pilləkən də düzəltdirir. Bu cür nərdivanla quyunun dibinə enib-çıxmaq, həm də onun hərtərəfli təmizlənib yuyulması asan başa gəlirdi. Quyunun sututu-mu bir saat ərzində 2,0-2,5 tona bərabər idi. Quyudan təkcə Dərəkənd və qonşu Nərimankəndin əhalisi deyil, eyni zamanda Mərəzə, Ərəbqədim, Göydərə, Şıxzərli, Cəmcəmli, Qurbançı kəndlərinin əhalisi də heyvanlarına bu quyunun suyundan daşıyıb aparırdılar. Hacı Nazarın qazdırdığı quyunun suyu içmək üçün yaradığına görə məişətdə də istifadə olunurdu. Bu, hacıya el-oba sayğısını daha da artırırdı. Hacı Nazar həm də yüzbaşı idi deyin, el qayğısına qalmağı özünə borc bilirdi. Məlumdur ki, hər kəs öz üzərinə belə bir öhdəçilik götürməz, yalnız tək-tək nəcib adamlar xeyirxahlığı, humanistliyi yüksək məqamlardan sayarlar. Odur ki, var-dövlətləri başlarından aşar, sayılıb-seçilən olarlar. Hacı Nazar da belə idi.
Onu da deyək ki, Dərəkənddən Mərəzəyə gedən “dərəyolu” adlanan el yolunun üstündə, Nərimankəndin altında (bura əvvəllər Gəmüstü, qonşu Dərəkəndə isə “Gəmaltı”, yaxud “Gəmayağı” deyiblər. “Gəm” – su, quyu anlamındadır) ard-arda sıralanan 10-a yaxın bu cür quyu var. Ancaq nəticəsi Yaşar Şahnəsib oğlunun deməsinə görə, onlardan ən yaxşısı – bol və keyfiyyətli suyu olan məhz Hacı Nazarın qazdığı quyudur. Odur ki, zaman-zaman bu quyudan daha geniş istifadə olunub.
Rəhmətlik Hacı Nazarın qazdırdığı su quyusunun ərazidəki bir çox bulaqlar, nohurlar, xırda göllər də daxil Dərəkəndin su ehtiyatının tənzimlənməsində xüsusi rolu vardır. Biz bunu yaxınlıqdakı digər su mənbələrinə, o cümlədən haqqında ötəri bəhs etdiyimiz o biri quyulara da şamil edirik.
Yaşar Şahnəsiboğlu ürək ağrısı ilə qeyd edir ki, Hacının qazdırdığı quyunun taleyi bu gün qaranlıqdır. O, quyu ilə bağlı yaranmış narahatçılığa aydınlıq gətirir: Bir gün heyvanat üçün quyudan su götürməyə getmişdim. Üstünü torpaqla doldurmuşdular deyin, yeri də yaxşı bilinmirdi. Hacı Nazarın nəvəsi, hazırda Nərimankənd kəndində yaşayan bibisi oğlu Tofiq Əjdər oğlu Abdullayevlə görüşdüm, gördüklərimi ona danışdım. Tofiq bu məsələni öz üzərinə götürdü. Qobustan rayon İHB-sı cənab Adil Məmmədova və İHB-nın müavini Məharət Əkbərova müraciət etdi. Nəticədə quyunun üstü təmizləndi və burada bərpa işləri aparıldı.
Bizim qeyd: Kanalizasiyanın burdan keçməsi səbəbindən quyunun üstünün bağlanması praktik olaraq onun tamamilə yox olmasına gətirib çıxara bilərdi. İcra hakimiyyətinin mövcud problemin həlli istiqamətində atdığı addım təqdirəlayiqdir. Əlbəttə, sözügedən quyunun tarixi abidə kimi qorunub saxlanması yaxşı olardı. Bu cür tarixi su hövzələri dövlət qeydiyyatına alınmalı və ciddi mühafizə edilməlidir. Ərazidə tarixi nə varsa heç biri diq-qətdən kənarda qalmamalıdır. Axı onlar bizim sərvətlərimizdir. Milli sərvətlərimizi göz bəbəyi kimi qorumaq isə hər birimizin müqəddəs borcudur!

Yusif DİRİLİ

ERMƏNİ VANDALLARININ İŞĞAL ALTINDA SAXLADIQLARI TARİXI ABİDƏLƏRİMİZƏ TƏCAVÜZÜ: ABİDƏLƏRLƏ YANAŞI MƏDƏNİYYƏT NÜMUNƏLƏRİMİZ DƏ MƏHV EDİLİB

ERMƏNİ VANDALLARININ İŞĞAL ALTINDA SAXLADIQLARI TARİXI ABİDƏLƏRİMİZƏ TƏCAVÜZÜ: ABİDƏLƏRLƏ YANAŞI MƏDƏNİYYƏT NÜMUNƏLƏRİMİZ DƏ MƏHV EDİLİB

Yusif Məhəmməd oğlu Mahmudov

Ətraf mühit üzrə tədqiqatçı, tarix üzrə fəlsəfə doktoru

Email: diriliqurbani@gamail.com

Tel.: 0508857723; 0506657723

XÜLASƏ

1991-ci ildə müstəqilliyini bərpa etmiş Azərbaycan Respublikasının 20 faizdən çox ərazisinin 30 ilə yaxın bir dövr ərzində Ermənistanın işğalı altında olması ölkənin inkişafına çox ciddi təsir göstərdi. Bütün sahələrdə vəziyyət çətinləşdi. Bununla belə öz təbii resursları hesabına cəmi bir neçə il ərzində republikada çətinliklər tədricən aradan qalxmağa başladı və respublika tərəqqi yoluna qədəm qoydu. Artıq iki ildir ki, müzəffər ordumuşun sayəsində azadlığına qouşmuş torpaqlarımızda 30 il müddətində həyata keçirilən erməni terror fəaliyyətinin izləri bu gün də ağrıdıcıdır. İşğal vəziyyəti bütün sferalarda – ölkəmizin iqtisadiyyatında, o cümlədən sosial sahələrdə, səhiyyədə, təhsildə, mədəniyyətdə, elmdə və s. problemlərə yol açdı. Daha çox sarsıdıcı zərbələrdən biri tarixi abidələrə və mədəniyyət obyektlərinə dəydi. Erməni işğalçılarının zəbt etdikləri Azərbaycan torpaqlarında həyata keçirdikləri ifrat qarətçilik vandalizmin tipik xaraktei kimi yadda qalacaqdır. Bu cür vandal hərəkətləri bir zaman Makedoniyalı İsgəndər və Ərəb xilafəti tərəfindən Atəşpərəstlik məbədlərinin dağıdılmasında, Əfqanıstanda Budda məbədlərinə qarşı aqressiv-dağıdıcı münasibətlərdə, II dünya mühari-bəsində alman faşizminin iri şəhərləri və sənət əsərlərini darmadağın etməsində özünü göstərib.

ŞƏHİDLƏRİN MÜQƏDDƏS RUHUNA EHTİRAMIN ÜNVANI

BAKI DÖVLƏT UNİVERSİTETİNİN DOSENTİ, AZƏRBAYCAN YAZIÇILAR VƏ JURNALİSTLƏR BİRLİKLƏRİNİN ÜZVÜ ANAR MƏMMƏDOVUN REDAKTƏSİ İLƏ ŞAİR SƏXAVƏT ƏNVƏROĞLUNUN “MƏNİ BAĞIŞLA” ADLI NÖVBƏTİ ŞEİRLƏR KİTABI İŞIQ ÜZÜ GÖRÜB

Azərbaycan Jurnalistlər Birliyinin üzvü Səxavət Ənvəroğlunun “Məni bağışla” adlı növbəti şeirlər kitabı “Tiçprint” nəşriyyatında işıq üzü görüb. Qubada fəaliyyət göstərən A.A.Bakıxanov adına “Gülüstan” elmi-ədəbi məclisinin və Xaçmazda fəaliyyət göstərən “Ulduzlar” ədəbi məclisinin üzvü olan S. Ənvəroğlunun şeir və yazıları vaxtaşırı dövri mətbuatda dərc edilir.